วันนี้ในปี พ.ศ. 2440 ได้มีการจัดฉายภาพยนตร์ในรูปเเบบมหรสพเป็นครั้งเเรกของไทย โดยปรากฏหลักฐานจากโฆษณาในหนังสือพิมพ์รายวัน “บางกอกไตม์”ฉบับประจำวันพุธที่ 9 มิถุนายน 2440 ว่า ‘นายเอส. จี. มาคอฟสกี’ ชาวฝรั่งเศษ เป็นผู้นำภาพยนตร์มาฉายในคืนวันที่ 10, 11 เเละ 12 มิถุนายน ซึ่งจัดฉายในรูปเเบบมหรสพที่โรงละครหม่อมเจ้าอลังการ นับว่ามีชาวไทยกว่า 600 คน ทั้งชายเเละหญิงได้เป็นผู้ชมภาพยนตร์เป็นกลุ่มเเรก
โดยหนังสือพิมม์บางกอกไตม์ วันที่ 11 มิถุนายน 2440 ได้เขียนบรรยายถึงปฏิกิริยาของคนดูไว้ว่า“การเล่นที่เรียกว่า ‘ปาริเซิน ซีเนมาโตรแครฟ’ อันได้เล่นที่โรงลครหม่อมเจ้าอลังการแปลกปลาดน่าดูจริง รูปประดาน้ำกับรูปศรีต่อยมวยทำเห็นจริงมีคนชอมมาก แล้วตัวลครที่ชำนาญในการเล่นได้ออกมาแสดงการเล่นต่างเป็นที่เห็นจริงน่าชมทุกอย่าง มีเจ้านายขุนนางแลประชาชนชายหญิงได้ไปชมประมาณ 600 กว่า…”
ซึ่ง ‘ปาริเซิน ซีเนมาโตรแครฟ’ คุณชลิต เอื้อบำรุงจิต ได้อธิบายว่า ‘ประดิษฐกรรมของพี่น้องลูมิแอร์ และหนังที่ฉายก็น่าจะเป็นชุดมีหลายเรื่อง แต่จากหลักฐานระบุชื่อของหนังได้เพียง2 เรื่อง คือ ประดาน้ำ และ ศรีต่อยมวย ซึ่งตรงกับชื่อหนังในบัญชีของลูมิแอร์’
จึงถือได้ว่าเหตุการณ์ในวันที่10 มิถุนายน 2440 คือ วันกำเนิดภาพยนตร์ในสยาม
อ้างอิงจาก บทความ 100 ปี ภาพยนตร์ในประเทศไทย โดย คุณชลิต เอื้อบำรุงจิต
จากนิตยสาร สารคดี ปีที่/ฉบับที่ 13/150 เดือนสิงหาคม2540 หน้า 80-110
เครดิตรูปภาพจาก http://seatheater.blogspot.com/2011/09/